Rằm tháng Giêng hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, Thượng nguyên hay tết Xuân đăng. Người xưa gọi đêm là “tiêu”, đêm rằm tháng Giêng lại là đêm trăng tròn đầu tiên của một năm, nên gọi rằm tháng Giêng là Nguyên tiêu.
Chuẩn bị cỗ cho cúng Rằm tháng Giêng
Người Việt Nam rất coi trọng ngày này, chính vì thế các gia đình thường rất cẩn trọng khi sắm lễ cúng, tuy nhiên không phải cứ sắm nhiều đồ hoặc cần “mâm cao cỗ đầy” mới mang lại nhiều tài lộc. Mặc dù vậy vẫn có những món không thể thiếu trong mâm cúng.
Mỗi gia đình thường chuẩn bị một lễ cúng gia tiên và một lễ cũng Phật (theo quan niệm Phật sẽ hiển linh vào giờ chính Ngọ ngày rằm tháng Giêng).
Với lễ cúng Gia tiên: Mâm cỗ mặn thường có 4 bát, 6 đĩa, tổng cộng thành tròn 10 món. Trong đó, 4 bát gồm: Canh măng, canh bóng, canh miến, canh mọc.
6 đĩa gồm: Thịt gà (hoặc lơn) luộc, giò (hoặc chả), nem thính (hoặc đĩa xào), dưa muối (hoặc dưa hành), xôi ( hoặc bánh chưng) và một đĩa nước chấm.
Bên cạnh đó còn có những đồ lễ khác như: Hoa tươi, trầu cau, rượu, thuốc lá, vàng mã, hương, đèn nến.
Bài văn khấn rằm tháng Giêng tại nhà
Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật! Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần. Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.Con kính lạy Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.Tín chủ (chúng) con là: ………………………………………..Ngụ tại:………………………………………. ……………………..
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu Tuất, gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.Chúng con kính mời ngày Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài Thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.Chúng con kính mời các các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………. nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu, giáng về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.Tín chủ con lại kính mời Ông bà Tiền chủ, Hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật!Nam mô A di đà Phật!
Bài Văn khấn cúng dâng sao giải hạn rằm tháng Giêng
Hôm nay là ngày Rằm tháng Giêng năm Mậu TuấtTín chủ (chúng) con là: ......................Ngụ tại: ...............................................Chúng con thành tâm có lời kính mời:Nhật cung Thái Dương Thiên Tử tinh quânNam Tào Bắc Đẩu tinh quânThái Bạch, Thi Tuế tinh quânBắc cực Tử vi Đại Đức tinh quânVăn Xương Văn Khúc tinh quânNhị thập Bát Tú, Ngũ Hành tinh quấnLa Hầu, Kế Đô tinh quânGiáng lâm trước án, nghe lời mời cẩn tấu:Ngày rằm Nguyên Tiêu, theo lệ trần tục, tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả thắp nén tâm hương dâng lên trước án, kính mời các vị lai lâm hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tối lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.Đèn trời xán lạn.Chiếu thắp cõi trần.Xin các tinh quân.Lưu ân lưu phúc.Lễ tuy mọn bạc.Lòng thành có dư.Mệnh vị an cư.Thân cung khang thái.Phục duy cẩn cáo!
