1. Khi nào… thì”
Mẹ hãy dùng cách nói khiến con nghe lời răm rắp này những muốn con làm một việc gì đó. Chẳng hạn, “Khi nào con đánh răng xong thì mẹ sẽ đọc truyện cổ tích cho con” hoặc “Khi nào con vẽ xong thì mẹ sẽ cho con xem hoạt hình”, “Khi nào con ăn xong mẹ sẽ cho con đi chơi”…
Thay vì dùng từ nếu, mẹ nên dạy con bằng các câu với cụm từ “khi nào” nhằm mang ý nghĩa tích cực và thúc giục hơn. Việc này sẽ giúp trẻ có hứng thú hơn với công việc mà mẹ yêu cầu. Chỉ khác nhau một chút trong câu nói, nhưng lại khiến con nghe lời răm rắp mà không cần phải thúc giục.
Mẹ không nên dùng thái độ cứng nhắc, yêu cầu con
Ảnh minh họa.
2. Sử dùng “Khi con… mẹ cảm thấy… bởi vì…”
Chẳng hạn: “Khi con chạy lung tung trong siêu thị, mẹ cảm thấy lo lắng bởi vì con có thể bị lạc”. “Khi con không mời bố mẹ trước khi ăn cơm mẹ cảm thấy buồn vì con không quan tâm tới mẹ”… Mẹ nên cho con biết suy nghĩ của mẹ để đồng cảm thay vì áp đặt, khiến trẻ không thể hiểu. Nhờ cách nói này, con sẽ hiểu được cảm nhận của bạn và con nghe lời răm rắp một cách tự nguyện.
3. Hãy cho bé lựa chọn
Mẹ không nên ép buộc con trong mọi việc. Điều này khiến bé cảm thấy bị gò bó và có tâm lý phản kháng. Muốn con nghe lời răm rắp, mẹ nên tôn trọng sự lựa chọn của con, tạo cho bé cảm giác mình cũng tham gia lên kế hoạch và có tránh nhiệm hoàn thành.
Mẹ có thể hỏi con: “Con thích thay đồ ngủ hay đánh răng trước?” hoặc “Con thích đội mũ màu đỏ hay mũ màu xanh?”…
Khi lựa chọn bé sẽ có cảm giác được tôn trọng hơn và con nghe lời răm rắp
4. Hãy tích cực
Thay vì nói: “Không làm ồn ở đây”, bạn có thể gợi ý: “Con hãy về phòng mình vui chơi đi”. Lúc này bé sẽ cảm nhận được thành ý của mẹ và ngay lập tức nghe lời. Đây là một trong những cách dạy con thể hiện sự tôn trọng của mẹ.
5. Bắt đầu “chỉ thị” của bạn với “mẹ muốn”
Thay vì “Bỏ con dao xuống”, hãy nói “Mẹ muốn con bỏ dao xuống”; thay vì: “Hãy cho Sam mượn đồ chơi”, bạn nói: “Mẹ muốn con cho Sam mượn đồ chơi”. Điều này hợp với tâm lý phát triển của bé: muốn làm mẹ vui nhưng ghét bị ra lệnh.
6. Đừng hỏi khó
Khi con làm sai một cái gì đó, nhiều bà mẹ quen miệng luôn hỏi “Sao con lại làm thế?”. Nhưng thực ra câu hỏi này của mẹ là đang làm khó con. Đôi khi chính người lớn có những lúc còn không hiểu tại sao mình lại làm thế?
Mẹ nên hỏi con những câu trần thuật đơn giản
Mẹ nên xem xét mức độ hiểu biết của bé nhà bạn dựa trên độ tuổi. Bé càng ít tuổi thì yêu cầu của mẹ phải càng ngắn và đơn giản. Mẹ nên bắt đầu bằng những câu hỏi đơn giản như: “Con có thể kể lại cho mẹ chuyện xảy ra?”, “Con đã thấy gì?”, “Con định làm gì?”…
7. Trực tiếp
Việc nhìn vào mắt một ai đó là cách cơ bản trong giao tiếp, thể hiện sự tôn trọng. Khi dạy con, mẹ cũng nên làm như vậy, đừng coi nhẹ con.
Trước khi bạn yêu cầu bé làm việc gì, mẹ hãy ngồi xổm để tầm mắt của mẹ ngang với tầm mắt của bé. Như thế, bạn mới thu hút được sự chú ý của con. Đồng thời, cách này còn giúp bé tập trung vào những điều mẹ sắp nói. Tuy nhiên, bạn cần tránh nhìn con bằng ánh mắt giận dữ vì như thế, bé sẽ sợ hãi tới mức chẳng dám nhìn vào mắt mẹ. Hãy dùng điều chỉnh ánh mắt của bạn, nghiêm khắc lúc cần thiết và dịu dàng lúc khuyên nhủ. Chỉ cần một ánh mắt đúng mực là bạn có thể khiến con nghe lời răm rắp rồi đấy.
8. Gọi tên
Khi đề nghị bé, mẹ hãy gọi tên; chẳng hạn: “Ben, lấy hộ mẹ cái cốc”, “Bống, ra ăn cơm con”… Như vậy, khi được mẹ gọi tên bé sẽ tập trung và có ý thúc giục hơn. Ngược lại bé sẽ lơ đãng và “bỏ quên” lời đề nghị của mẹ hoặc cho rằng mẹ đang nói chung chung, không phải nói mình.
9. “Chân trước, miệng sau”
Thấy con đang xem tivi, mẹ đang nấu bếp phải quát lên “Con mau tắt tivi rồi ra ăn cơm!”. Nhưng mẹ sẽ phải chờ rất lâu đến độ mất hết kiên nhẫn mà vẫn chưa thấy con đi tra.
Vì vậy, thay vì hét lên với con, bạn nên đi vào căn phòng nơi bé đang xem tivi, tham gia với sở thích của bé trong vài phút. Sau đó, thương lượng để bé tắt tivi, đứng dậy ăn cơm. Đôi khi việc dạy con một cách nhẹ nhàng như thế nào khiến con nghe lời răm rắp với tâm lý thoải mái.
Quát mắng con không phải là cách tốt để trẻ nghe lời
10. Nguyên tắc từng câu một
Nói quá nhiều là sai lầm phổ biến của cha mẹ khi đối thoại với con về một chuyện. Muốn con nghe lời, mẹ chỉ nên yêu cầu bé làm một việc một lúc. Bạn càng “dông dài” với các yêu cầu, bé nhà bạn càng có xu hướng “giả điếc”.
Mẹ thử nghĩ xem, với cả “núi công việc” bạn sẽ cảm thấy chùn chân, chán nản. Trẻ con cũng vậy. Mẹ chỉ nên yêu cầu con từng việc như: “Con lấy hộ mẹ cốc nước” và “Con mang hộ mẹ chiếc túi ra bàn”… Nếu muốn con nghe lời răm rắp thì mẹ hãy áp dụng nguyên tắc này ngay nhé.
11. Đưa lợi ích để bé không từ chối
Bạn có thể phải cãi cọ với bé 2-3 tuổi nhà mình về việc chọn quần áo nhưng nếu bạn gợi ý: “Con mặc áo dài tay này vào và mẹ con mình sẽ ra ngoài chơi” thì mọi chuyện sẽ khác. Đưa ra lợi ích cho bé khiến yêu cầu của mẹ có sức nặng hơn.
12. Hãy đơn giản
Khi dạy con, mẹ luôn cần nhớ nguyên tắc đơn giản. Hãy sử dụng câu ngắn với ngôn ngữ mà bé hiểu được. Bạn hãy nghe cách các bé trò chuyện với nhau và tìm hiểu ngôn ngữ của bé. Khi nói với bé, bạn cần chắc là bé đã hiểu rõ.
13. Để bé nhắc lại yêu cầu của mẹ
Nhiều mẹ không biết con đã hiểu lời của mình chưa và hỏi lại “Con có hiểu không?”. Nhưng điều này đôi khi làm bé lo lắng mà nói là “hiểu” dù bé chưa hiểu rõ.
Mẹ nên nhẹ nhàng đề nghị con nhắc lại một yêu cầu của mình. Nếu bé không nhắc được tức là yêu cầu của mẹ quá dài và quá phức tạp
Những sai lầm thường gặp khi nuôi dạy con mà bố mẹ nên tránh
1. Luôn nóng vội
Khi bố mẹ bảo/ra lệnh/hướng dẫn bé làm điều gì thường nóng vội, mong muốn bé hoàn thành thật nhanh công việc đó. Có thể, bé vẫn chưa làm xong, nhưng bị bố mẹ thúc giục, hỏi han nên cảm thấy lo sợ, bất an. Lâu dần cảm giác đó làm cho trẻ trở nên sợ hãi và thụ động.
Nếu bé chưa làm xong việc như bố mẹ mong muốn, hãy tận tình hỏi xem khúc mắc của bé ở đâu và hướng dẫn, cùng bé hoàn thành công việc.
Ảnh minh họa.
2. Không hướng dẫn cụ thể cho bé
Khi dạy bé điều gì, bố mẹ thường thiếu kiên nhẫn và nghĩ rằng chắc bé đã nắm được hết những điều mình bảo. Trên thực tế, bé mới chỉ nắm sơ sơ hoặc chưa chắc đã hiểu hết vấn đề và thật khó để bé làm theo.
Ví dụ, bố mẹ hướng dẫn bé đánh răng, mà chưa làm mẫu cho bé cụ thể. Nhưng bố mẹ lại mắng bé đánh răng chưa sạch hoặc không biết cách. Điều này sẽ làm cho bé cảm thấy mình kém cỏi và mất tự tin vào bản thân.
Thay vào đó, bố mẹ nên hướng dẫn tất cả mọi việc với bé thật rõ ràng, đơn giản và ngắn gọn. Khi bé có tiến bộ, cần kịp thời động viên, khích lệ bé.
3. Kỳ vọng quá mức vào bé
Khi mới sinh ra, bố mẹ nào cũng mong muốn con ăn thật nhiều cho nhanh lớn. Khi bé vào lớp 1, bố mẹ mong con viết chữ thật đẹp và làm toán thật nhành…
Nhưng tùy vào hoàn cảnh cụ thể, tùy vào từng bé, điều bố mẹ mong muốn bé có thể làm được hoặc có thể không.
Khi không đạt được những điều mong muốn, bố mẹ thường cảm thấy thất vọng về bé. Thái độ của bố mẹ sẽ làm cho bé chản nản, mất hứng thú với các công việc sinh hoạt hàng ngày và đặc biệt là trong học tập. Tùy vào khả năng của bé, bố mẹ nên đặt cho bé mục tiêu gần và bé có thể thực hiện được.
4. Không lắng nghe bé
Đôi khi bé muốn kể chuyện cho bố mẹ nghe, nhưng bố mẹ thường phớt lờ và không quan tâm. Bởi vì những câu chuyện của bé có thể là bố mẹ đã nghe rồi, hoặc là những điều bố mẹ cho là linh tinh, huyên thuyên. Đôi khi, những câu chuyện đó còn khiến bố mẹ nổi cáu và bố mẹ chỉ ậm ừ cho qua chuyện.
Điều này làm bé cảm thấy chán nản và thất vọng, nhất là khi thấy câu chuyện của mình không được quan tâm bằng một trận bóng đá của bố hay một buổi chiều “buôn dưa lê” của mẹ. Hãy lắng nghe bé nói, dù chỉ là điều nhỏ nhặt nhất. Vì điều đó thể hiện bé rất tin tưởng vào bố mẹ.
5. Chê bai bé
Bố mẹ luôn so sánh bé với các bạn khác. Thông thường sự so sánh đó tỏ ý chê bai, luyến tiếc và thất vọng. Ví dụ: “Sao con không học giỏi bằng bạn Hoa” hoặc “Sao con không ngoan như bạn Lan”.
Những tình cảm mang tính chất tiêu cực này sẽ gây cho bé cảm giác xấu hổ, ảnh hưởng xấu, làm tổn thương tới lòng tự trọng của bé.
Thay vào sự chê bai đó, bố mẹ có thể khuyến khích, động viên bé sẽ làm tốt hơn ở lần sau. Ví dụ: “Con cố gắng chăm chỉ nhé. Có khi con còn học giỏi vượt bạn Hoa ấy chứ” hoặc “Con của mẹ ngoan nhé, ngoan hơn bạn Lan nhỉ”.
6. Luôn nhìn vào khuyết điểm của bé
Chắc chắn, bé chỉ mắc có một lỗi nhỏ, nhưng cha mẹ thường nhắc đi nhắc lại lỗi đó nhiều lần. Hễ bé cứ bé mắc lỗi, cha mẹ sẽ lại nói chuyện lỗi cũ. Điều này làm bé sẽ lung túng, ức chế và khó chịu.
Sự “nhai lại” khuyết điểm của bé vô tình khiến bé luôn băn khoăn suy nghĩ về điều đó mà quên đi những ưu điểm của mình. Vì thế, bố mẹ hãy chỉ cho bé cách khắc phục lỗi lầm và giúp bé phát huy những ưu điểm. Chắc chắn bé sẽ rất tự tin vào bản thân mình hơn và không tiếp tục mắc lỗi.
7. Yêu cầu bé hoàn thành nhiều việc một lúc
Điều này thường xảy ra trong cuộc sống hàng ngày. Buổi sáng cả nhà ngủ dậy muộn, mẹ bắt bé phải nhanh chóng đánh răng, thay quần áo và sắp sách vở, ăn sáng, chuẩn bị đi học trong một thời gian rất ngắn. Nếu không bé sẽ muộn giờ đi học, mẹ muộn giờ làm. Điều đó thật là quá sức với bé. Một lúc bé phải làm theo quá nhiều yêu cầu sẽ khiến bé phải lung túng, không biết nên làm việc nào trước và dẫn tới kết quả là không hoàn thành việc nào. Thay vào đó, mẹ nên chỉ cho bé ưu tiên việc nào làm trước, việc nào làm xong, khắc phục vào việc nào.
